ความทันสมัยที่หวนกลับคืนสู่ธรรมชาติ ...บ้านจากขยะ... ที่โดดเด่นด้วยแนวคิด หรูหรา และสะดวกสบาย อาศัยพลังงานหมุนเวียน เช่น น้ำ ลม และแสงอาทิตย์เศษยางรถยนต์ที่กองก่ายข้างๆ สุสานรถเก่าอยู่เป็นภูเขาเลากา กระป๋องอะลูมิเนียม ขวดแก้ว ขวดพลาสติก เศษหิน เศษดิน ต้นอ้อ ต้นกก ท่อนไม้ มองไปก็เห็นแต่ขยะที่เราไม่ต้องการ แต่สำหรับนักคิดกลุ่มหนึ่งแล้ว นั่นคือ วัสดุสำคัญในการก่อสร้าง
แนวความคิดและการออกแบบบ้านที่เป็นมิตรต่อโลกแนวใหม่นี้เรียกว่า Earthships อันที่จริงแล้ว แนวคิดเริ่มต้นที่ใครได้ยินก็คิดว่าเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระ ได้เริ่มต้นในประเทศอเมริกาทางตะวันตกเฉียงใต้ ที่รัฐนิว เม็กซิโก ในช่วงยุค 1970 แต่ต่อมาแนวคิดก็ได้เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว เนื่องจากคนเราก็ได้หันมาให้ความตระหนักในเรืองของการประหยัดพลังงานและการอยู่อย่างทำร้ายโลกให้น้อยที่สุดมากขึ้น จนกระทั่งมีผู้ก่อสร้างบ้านประหยัดพลังงานอาศัยแนวคิด Earthships กว่า 2,000 หลัง ในหลายๆประเทศ อาทิ ฝรั่งเศส เม็กซิโก เบลเยี่ยม อังกฤษ ญี่ปุ่น สก็อตแลนด์ โบลิเวีย ฮอนดูรัส นิคารากัว จาไมกา สเปน เป็นต้น
หลักการของบ้านขยะนี้แบ่งออกเป็น 6 ส่วนค่ะ ได้แก่
1. ก่อสร้างด้วยวัสดุธรรมชาติและวัสดุรีไซเคิล (Building with Natural and Recycled Materials) ดังที่ได้กล่าวไปในตอนต้น
2. ระบบให้ความร้อนและความเย็น (Thermal/Solar Heating and Cooling) ภายในตัวบ้าน จะอาศัยการออกแบบเพื่อให้รับแสงแดดเพื่อรับความร้อนในตอนกลางวัน เพื่อให้วัสดุที่ใช้สร้างเป็นฝาผนังและฉนวน (Insulation) ได้ดูดซับความร้อนให้กับตัวบ้าน เพื่อให้ความอบอุ่นในฤดูหนาว แต่ถ้าเป็นในเขตร้อน และต้องการให้บ้านเย็นก็เป็นการออกแบบสร้างให้รับแสงน้อยที่สุด
3. ระบบไฟฟ้า (Solar and wind Electricity) ใช้แผ่นพลังงานแสงอาทิตย์และกังหันลม พลังงานไฟฟ้าจะถูกเก็บสะสมในแบตเตอรี และต่อพ่วงไปยังเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน
4. ระบบหมุนเวียนน้ำ (Water Harvesting) เริ่มจากหลังคาที่เก็บน้ำฝนและน้ำจากการละลายของหิมะไปเก็บไว้ในถังเก็บน้ำขนาดใหญ่ใต้ดิน (อาจต่อท่อน้ำกับระบบประปาจากในเมืองเพื่อไว้ใช้ในกรณีฉุกเฉิน) ระบบน้ำอุ่นที่ใช้อาบหรือซักล้าง ทำความร้อนโดยใช้ไฟฟ้าพลังแสงอาทิตย์หรือไม่ก็ก๊าซธรรมชาติ น้ำจะถูกนำมาใช้ 4 ครั้ง เริ่มจากน้ำสะอาดที่เก็บได้มาใช้อาบ ดื่ม ซักล้าง จากนั้นจะถูกบำบัดและฆ่าเชื้อด้วยแสงอาทิตย์ (Solar septic) เพื่อนำมาใช้สำหรับล้างชักโครก ส่วนน้ำจากบ่อส้วมนั้น จะถูกบำบัดและนำไปใช้เป็นปุ๋ยให้กับสวนหรือสนามหญ้า
5. ระบบบำบัดของเสีย (Contained Sewage Treatment) ภายในตัวบ้าน (ท่อชักโครก) จะไม่ต่อพ่วงกับระบบท่อของเสียของเมือง เพื่อเข้าสู่ระบบบำบัดแล้วนำกลับมาใช้ในสวนผลไม้หรือสนามหญ้า
6. ผลิตอาหารรับประทานเอง (Food Production) โดยการปลูกพืชผักสวนครัว เลี้ยงสัตว์ และใช้เศษอาหารจากในครัวมาผลิตปุ๋ยหมัก
แม้โครงการในลักษณะนี้จะเริ่มต้นในประเทศอเมริกา ซึ่งอากาศบริเวณนั้นไม่แตกต่างไปจากทะเลทรายที่กลางวันร้อนจัด กลางคืนก็หนาวจัด และปริมาณน้ำฝนมีน้อย แต่แนวคิดของการก่อสร้างในลักษณะนี้ก็สามารถนำไปปรับประยุกต์ใช้ในการก่อสร้างที่ใดก็ได้ให้เข้ากับภูมิประเทศและภูมิอากาศ
ไม่เพียงแต่ Earthships จะเป็นเรื่องของการออกแบบอย่างชาญฉลาดโดยอาศัยสิ่งที่โลกให้มาให้มากที่สุด แล้วยังเป็นเรื่องของความสุขใจและศิลปะ ที่เจ้าของบ้านจะได้ประดิษประดอยอย่างที่ตนต้องการ แถมเมื่อสิ้นเดือนยังไม่ต้องพะวงกับบิลค่าน้ำ ค่าไฟอีกด้วย และผลที่สำคัญที่สุดที่ได้รับก็คือ ความสุขและความภาคภูมิใจในตนเองที่ได้เป็นส่วนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในโลกแบบไม่ทำร้ายโลกค่ะ
ภาพศูนย์ Earthships Fife Visitor Center ที่ต้อนรับผู้สนใจไปดูงานในสก็อตแลนด์
อ้างอิง
Daithà Ó h Anluain . “Be It Ever So Humble: Trash Home”. Retrieved from: http://www.wired.com/science/discoveries/news/2002/08/54301 date: July 14, 2008.
Earthship. “Earthship Biotecture”.Retrieved from:http://www.earthship.net/ date: July 14, 2008.
Sustainable Communities Initiatives. “Earthship Development”. Retrieved from: http://www.sci-scotland.org.uk/index.shtml date: July 14, 2008.
แสดงความคิดเห็น